ناوه‌ڕۆك
چەشتن و بۆنكردن
مرۆڤ تام و بۆنە جیاوازەكان لە ڕێگەی كیمیكە وەرگرە تایبەت مەندەكانەوە دەناسێتەوە. كیمیكە وەرگرەكانی چەشتن لە چەژە گۆپكەكاندا كۆدەبنەوە، زۆربەی چەژە گۆپكەكان كە ژمارەیان دەگاتە نزیكە 10000 گۆپكە لەسەر زمانن لە نێوان ئەو نوكانەی كە ناودەبرێن بە گۆچكەكان هەروەها هەندێكیان لە گەروو بنمیچی دەمدا هەن. كیمیكە ماددەكانی ناو خۆراك، ئەوەی لە لیكدا تواونەتەوە، دەچنە ناو چەژە گۆپكەكانەوە لە ڕێی دەرچەیەكی بچووكەوە، بە وەرگرەكانەوە دەبەسترێن و دەمارە خانەكان كە ناوپۆشی ڕووی ناوەوەی چەژە گۆپكەكان دەكەن وریا دەكەنەوە، دەمارە ڕاگەیاندنەكانی چەشتن بەرەو قەدی دەماخ ئاڕاستە دەكرێن و ئەویش دەیگەیەنێتە لانك و دوا جاریش بۆ ناوچەی چەشتن لە توێكڵی مێشكدا، لەوێشدا لێكدەدرێنەوە. وەرگرەكان بە بنمیچەكانی لووتەكەلێندا كیمیكە ماددەكان كە لە هەوادا هەن دەناسنەوە، كیمیكە وەرگرە تایبەتمەندەكان كە ناودەبرێن بە بۆن وەرگرەكان، لەو لینجە ڕووكەشە پەردەیەدا هەن كە لووتە كەلێنەكان دادەپۆشێت. بەستنەوەی گەردەكانی بۆن بە گەردەكانی وەرگری تایبەتەوە كە لە بۆن وەرگرەكاندا هەن، ئەم وەرگرانە وریادەكەنەوە و دەمارە ڕاگەیاندنەكان بۆ سەلكی بۆنكردن دەگوازنەوە پێكهاتەیە كە لە لێوارە كۆئەندام. و دوایی دەگوازرێتەوە بۆ ناوچەی بۆنكردن لە توێكڵی مێشك هەروەها بۆ (ئەمیكداڵا) (شێوە ئاڵوویی) كە پێكهاتەیەكی دیكەی لێوارە كۆئەندامە.
پەستان و گەرمی
میكانیكە وەرگرەكان، كە لە پێستدا بڵاوبوونەتەوە، توانای هەستكردن بە بەركەوتن و پەستان و توندكردن دابین دەكەن. بەركەوتنە وەرگرەكان لە سەر ڕوو و زمان و سەری پەنجەكانی مرۆڤدا چڕدەبنەوە، هەرەوەها مووەكانی لەشی مرۆڤ لە هەستی بەركەوتندا بەشداری دەكەن، چونكە چەمانەوەی موو ژمارەیەكی زۆر لە میكانیكە وەرگرەكان وریا دەكاتەوە كە دەكەونە بنكی سەلكی موو لە پێستدا.
لە پێستدا دوو جۆر لە گەرمییە وەرگرە تایبەتمەندەكان هەن، هەڵدەستن بە چاودێری كردنی پلەی گەرمی. ساردە وەرگرەكان زیاتر هەستیارن لە پلە گەرمیەكانی ژێر 20 پلەی سەدی. بەڵام گەرمە وەرگرەكان وەڵامی ئەو پلە گەرمیانە دەدەنەوە كە لە نێوان 30 تا 45 پلەی سەدیدان.
لە پێست و لەشدا ئازار وەرگرەكان چڕدەبنەوە كە لە هەستە دەمارە خانەكان پێك دێن و دەكەونە بنكی توێژ لە ناوەوەی هەموو لەشدا، وزەی میكانیكی و گەرمی و كارەبایی و كیمیایی، ئازار وەرگرەكان وریا دەكەنەوە. جۆر و ژمارەی ئازار وەرگرەكان جیاوازن بە جیاوازی شوێنیان لە لەشدا. هەر بۆ نموونە ئازار وەرگرەكان لە دەم و هەردوو دەستدا بە چڕی هەن.
ڕاگەیاندنە هاتووەكان لە وەرگرەكانی پێستدا، واتە وەرگرەكانی بەركەوتن و گەرمی و ئازار و پەستان، دەگوازنەوە بۆ دركە پەتك و لەوێشەوە بە قەدی دەماخ، و پاشان بۆ لانك و دواجاریش بۆ ناوەندە فرمانی هەستی – جوڵەیی لە دیوارە پلی توێكڵی مێشكدا، كە لەوێدا لێكدەدرێنەوە.
