ناوه‌ڕۆك
کەڵەشاخ
کەڵەشاخ چارەسەرێکی پزیشکیی و سروشتی زۆر بەسوودە, خەڵکی بۆ خۆپاراستن لە نەخۆشی ئەنجامی دەدەن و خۆیانی پێ چارەسەر دەکەن, کەڵەشاخ کات و شوێنی تایبەتی خۆی هەیە بۆ ئەنجامدانی, چەندین ڕێنمایی و مەرجی پێویستە پێش و دوای ئەنجامدانی، دەبێت ڕەچاو بکرێن و جێبەجێ بکرێن.
ئایا درووستە کەڵەشاخ لەوەرزی پاییز بکرێت؟
کەڵەشاخ (حیجامە) کردن لە وەرزی پاییزدا باشترین و چاکترین وەرزە بۆ ئەنجامدانی, لە وەرزی پاییزدا کەڵەشاخ کردن وەک وەرزی بەهار وایە، چونکە هەردوو وەرزەکە لە ڕووی کەش و هەواوە لە یەک نزیکن لە گەرمایەکی کەمدان، زانست ئەوەی سەلماندووە کەوا جیاوازیکی کەم هەیە لە نێوان وەرزی بەهار و پاییزدا هەردوو وەرزەکە بۆ ئەنجامدانی کەڵەشاخ زۆر باش و چاک و لەبارن.
لە وەرزی پاییزدا سوڕی خوێن خۆی نوێ دەکاتەوە، خانە بەتەمەنەکانی ناو لاشە و پێکهاتەکانی خوێن بەتایبەت خڕۆکەی سوور و خڕۆکە سپیە بێ سوود و لەکارکەوتووەکان لە دەرەوەی لاشە کۆدەبنەوە و دەنیشێت بەتایبەت لە نێوان شان و ملدا.
لاشەی مرۆڤیش بەهۆی گەرمی و فێنکی گۆڕانکاری بایلۆجی و فسیۆلۆژی بەسەردا دیت، بەمەش وەک زانست سەلماندوویەتی سووڕی خوێنی مرۆڤ و پێکهاتەکانی تری لاشەی مرۆڤ ماددەی زۆری تێدا کەڵەکەبووە و کۆبۆتەوە لە ژێر پێست دەنیشێت، ئەمەش هۆکاری وەزری وایکردووە پێکهاتەکانی لەشی مرۆڤ جارێکیتر دەستدەکات بە نوێبوونەوە, بۆیە کۆبوونەوە و نیشتنی ئەو ماددە ژەهراویانەی وەک ماددەی مینیڕال و ئیمۆگلۆبین میکاڵ, لە دەرەوەی لاشە لە ژێر پێست نیشتوون، بە کەڵەشاخ کردن خوێنەکە ڕادەکێشرێت و فڕێ دەدرێت، لاشە ڕزگاری دەبێت و چالاک دەبێتەوە، بۆیە دوایی کەڵەشاخ کردن لاشە گۆڕانکاریەکی زۆری لێ ڕووئەدات.
سوودەکانی کەڵەشاخ لە پاییزدا
_ کۆئەندامی بەرگری بەهێز دەکات و ئامێری کارەبای و کارۆموگناتیسی هاوسەنگ و ڕێکدەخاتەوە.
_ دابەزاندنی چەوری خوێن و چەوری پێست بەتایبەت چەوری زیانبەخش.
_ هاوسەنگ کردنەوەی بەرزی پەستانی خوێن و نزمی پەستانی خوێن.
_ حاڵەتی ناجێگری دەروونی هاوسەنگ دەکاتەوە، کە بەهۆی ئەو ماددە بێکەڵکانەوە بێتاقەتی و بێهێزی و کەم چالاکی جەستەیی میزاجی ناهاوسەنگ کردووە.
_ پاکبوونەوەی لاشە لەماددە ژەهراوییەکان کۆبوونەوەو نیشتنیان لە لاشەدا بەهۆی کەڵەشاخەوە لاشە پاک دەبێتەوە و ڕزگاری دەبێت.
