ناوه‌ڕۆك
ئاسایش
بریتییە لە ئازادبوون و دووریی لە هەموو مەترسییەک کە ڕووبەڕووی ماددەیەک ببێتەوە چ لە ناوخۆ بێت یان لە دەرەوە، ئەم دەستەواژەیە لە زۆر کایەی ژیاندا بەکاردێت و ئەگەر هەیە کە هەر جارێک بە واتایەک بێت، وەک ئەو کاتانەی کە شوێنیک ئاسایشی تێدایە و دوورە لە مەترسی (ئازادی و دووری لە خەمخورادن و ترس)، یان لە کاتی بوونی پێکهاتەیەکی تەواو و بێکێشە (وەک ئاسایشی خۆراک)، یان شوێنێکی پارێزراو وەک (ڕێکخراوە ئاسایشییەکان)، یان حاڵەتی دەروونی (وەک نەترسان و جێگیربوونی دۆخی دەروونی).
دەکرێت ئەم دەستەواژە بۆ چەندین شوێن و کات بەکاربهێنرێت و زۆرجاریش لایەنێکی بگرێتەوە، وەک (هێزەکانی ئاسایش، پاسەوانی ئاسایش، ڕێکخراوەکانی ئاسایشی تەکنەلۆژی، کامێرای چاودێری ئاسایش، چاودێری لە دوورەوە).
بنەڕەتی وشەکە
وشەی ئاسایش لە زمانی ئینگلیزی بە تایبەت لە سەدەی ١٦ـیەمەوە بەکاردێت و لە وشەی لاتینی (secures)ـوە هاتووە کە بە واتای (بەبێ دڵەڕاوکێ) دێت.
زەمینەکانی ئاسایش
ئاسایش دەکرێت چەندین جۆر کەرەستە و شێواز بگرێتەوە و لە یەک شێوەدا خۆی نەبینێتەوە، وەک:
- هێزی هەڵگرتن وەک ئەو کەرەستانەی شوێنێکی گەورە داگیردەکەن بەڵام ئاسایشێکی گەورەیش لەگەڵیدا فەراهەم دەکەن وەک: فڕۆکە هەڵگر و چەک).
- کەرەستەی ئاسایش، وەک: قوفڵ، پەرژین، بەرنامەی دژەڤایرۆس، سیستمی دژەفڕۆکە.
- کەرەستەی ئاگاداری، وەک: ئاگادارکەرەوە و ڕادار.
- کاری دیبلۆماسی و ڕێککەوتن و واژووکردنی پەیماننامەی ئاشتی.
- سیاسەتی بەرەوپێشبردنی لایەنی ئابووری و سیاسی و جوگرافی و چارەسەری کێشەی گشتی وەک: چاکسازی چەک و پاراستنی ژینگە و داماڵینی چەک.
جۆرەکانی ئاسایش
تەکنەلۆژیا
- ئاسایشی پەیوەندی
- ئاسایشی کۆمپیوتەر
- ئاسایشی ئینتەرنێت
- ئاسایشی بەرنامەکان
- ئاسایشی داتاکان
- ئاسایشی ژمارەکان
- ئاسایشی زانیاری
- ئاسایشی تۆڕ
- ئاسایشی کۆتاخاڵ
شوێن
- ئاسایشی فڕۆکەخانە
- ئاسایشی کۆمپانیاکان
- ئاسایشی ماڵەوە
- ئاسایشی زەوی
- ئاسایشی گواستنەوە
سیاسی
- ئاسایشی گشتی
- ئاسایشی جیهان
- ئاسایشی نیشتمانی
- ئاسایشی ناوخۆ
- ئاسایشی نێودەوڵەتی
- ئاسایشی مرۆڤایەتی
گشتی
- ئاسایشی ئابووری
- ئاسایشی خۆراک
- ئاسایشی ژینگە
- ئاسایشی ڕۆشنبیری
- ئاسایشی دەروونی
- ئاسایشی میلـلی
- ئاسایشی شار
- ئاسایشی خزمەتگوزاری
- جانتای ئاسایش
- ئامێری چاپی ئاسایش
- نیشانەی ئاسایش
