ناوه‌ڕۆك
حیزبی ئیسلامیی سیاسی
ئیسلامیی سیاسی دەستەواژەیەکە بەکاردێت بەهۆی توانەوەی جەمسەری ئایینی لە دەسەڵات لە وڵاتانی ئیسلامیدا و ئەم دەستەواژەیەش ئاماژەیە بۆ ئەو گرووپ و ڕێکخراوانەی چالاکی ئیسلامی ئەنجام دەدەن و دەیانەوێت وڵات لەسەر ڕێبازێکی ئیسلامی بەڕێوەبچێت و بۆ هەموو بوارێکی ئایینی و بڕیاردان و دەستوور و پیشەسازی و ئابووری و کۆمەڵایەتی و ڕۆشنبیری دەگەڕێنەوە بۆ یاساکانی ئیسلام.
ئەم حیزب و گرووپانە هەوڵ دەدەن پەروەردەیەکی ئیسلامی دابمەزرێنن و ئەندامگەلێکی ئایین پتەویان هەبێت و زۆر جەخت لەسەر خوێندن و پەروەردە دەکەنەوە و دەیانهەوێت بگەنە لووتکەی دەسەڵات بۆ سەپاندنی دەسەڵاتێکی ئیسلامی دادپەروەر.
بەکارهێنانی دەستەواژەکە
بەکارهێنانی ئەم دەستەواژەیە دەگەڕێتەوە بۆ دوای ڕووخانی کۆتا خەلافەتی ئیسلامی و لە ساڵانی هەشتاکان بە شێوەیەکی بەرچاو زیادبوون و زۆربەیان بە خەباتی شۆڕشگێڕی و چەکداری دەستیان پێکرد، ئەوان پێیان وایە ئیسلام تەنیا ئایین نییە بەڵکوو ڕێگا و ڕێسا و یاسایە و بنەمای ژیانە و هەموو بەشێکی گرتۆتەوە، چونکە پێغەمبەری خودا لە مەدینەدا فەرمانڕەوا بووە و دەستووری نوسیوەتەوە، هەروەها بەوە جیاکراوەتەوە لەوانی دیکە کە ئیسلامییە و بەمەش لە مەدینە چەند حیزبێک هەبوون کە لەسەر بنەمای فیکر و باوەڕ جیابوونەتەوە و یەکێک لەوانیش موسوڵمانان بوون کە خاوەن دەسەڵات بوون.
لە بەناوبانگترین ئەو تەوژمە سیاسیە ئیسلامییانە "ئیخوان موسلمین"ـە کە ڕێکخراوێکی نێودەوڵەتی ئیسلامییە و لە کوردستانیش لە حەفتا و هەشتاکان پێی جێگیرکردووە لە ناوچەکانی ڕۆژهەڵاتی کوردستانی باشوور بەتایبەت.
کوردستان ئێستا خاوەنی ٣ حیزبی ئیسلامییە و پێیان دەوترێت ئیسلامییەکانی کوردستان کە هەریەک لە (یەکگرتووی ئیسلامی و بزووتنەوەی ئیسلامی و کۆمەڵی دادگەری)ـن، هەرچەندە حیزبی کۆمەڵی دادگەری پێشووتر بە کۆمەڵی ئیسلامی دەناسرا.
حیزبە ئیسلامییە سیاسییەکان
گشتی
عێراق
- حیزبی ئازادی
- حیزبی دەعوەی ئیسلامی
- عەسائیبی ئەهلی حەق
- هاوپەیمانی فەتح
- هاوپەیمانی نەسڕ
- هاوپەیمانی دەوڵەتی یاسا
- کۆبوونەوەی مەدەنی بۆ ئیسڵاح
- تەوژمی سەدڕی
- کۆمەڵی دادگەری کوردستان
- یەکگرتووی ئیسلامی کوردستان
- بزووتنەوەی ئیسلامی کوردستان
- حراک الشعبی
- بزوتنەوەی نیشتمانی بۆ چاکسازی و گەشەپێدان
- ئەنجوومەنی باڵای ئیسلامی عێراقی
- وەفا و گۆڕان
- حیزبی دەعوە
ئێران
- حیزبی کۆماری ئیسلامی لە ئێران
- کۆمەڵەی دەعوە و ئیسڵاح لە ئێران
پاکستان
- کۆمەڵەی ئیسلامی لە پاکستان
- کۆمەڵەی زانایانی ئیسلام
- کۆمەڵەی زانایانی پاکستان
- بزوتنەوەی ئینسافی پاکستان
- حیزبی ئازادی
- ڕابیتەی ئیسلامی گشتی هیند
- کۆمەڵەی ئەهلی حەدیس
- ڕێکخستنی ئیسلام
- بزوتنەوەی دامەزراندنی شەرعی محەمەد
- بزوتنەوەی لبیکـی پاکستان
تورکیا
- پارتی داد و گەشەپێدان
- حیزبی یەکگرتنی گەورە
- پارتی دۆزی ئازاد
- حیزبی سەعادەت
- بزاڤی خزمەت
تونس
- هاوپەیمانی کەرامە
- بزووتنەوەی نەهزە
- حیزبی داد و گەشەپێدان
- حیزبی بەرەی ئیسڵاح
فەڵەستین
- بزووتنەوەی جیهادی ئیسلامی لە فەڵەستین
- بزووتنەوەی حەماس
- حیزبی تەحریر
- یەکێتی نیشتمانی ئیسلامی
- بەرەی ئیسلامی فەڵەستین
- بزوتنەوەی نەهزەی ئیسلامی