ئازار

مارس

مانگی سێ، مارس، مارچ یان ئازار (بە ئینگلیزی: March، بە عەرەبی: مارس). سێیەم مانگی ڕۆژژمێری زایینییە و لە ٣١ ڕۆژ پێکدێت. لەو مانگەدا وەرزی زستان کۆتایی دێت و وەرزی بەهار دەست پێدەکات. لە نیوەگۆی باکووری زەوی هەر لە دەستپێکی مانگەکەوە کەشوهەوای بەهاری دەردەکەوێت. هەروەها لە ٢١ـی مانگەکە وەرزی بەهار دەست پێدەکات و لە نیوەگۆی باشووری زەویش لە هەمان ڕێکەوت هاوین دەست پێدەکات و لەم نیوەگۆیەدا کەشوهەوای وەک مانگی ئەیلوولی نیوەگۆی باکوور وایە.

ناو و مێژوو

ناوی مانگی مارچ یان مارس لە ناوی مارتیۆسەوە دێت کە یەکەمین مانگی ڕۆژژمێری ڕۆمانی کۆن بوو و لە ناوی خواوەندی جەنگی ڕۆمانییەکانەوە هاتبوو بەناوی مارس، لە هەمان کاتیش یەکێکە لە باوانەکانی گەلی ڕۆمانی لەڕێی نەوەکانییەوە بە ناوەکانی (ڕۆمۆلۆس و ڕیمۆس). ڕێکەوتی مانگی مارتیۆس دەستپێکی وەرزی جەنگ بوو. تاوەکوو ساڵی ١٥٣ـی پێش زایین مانگی ئازار دەستپێکی ساڵی نوێ بوو. بەڵام لەدوای ئەو ساڵەوە گۆڕا و یەکی کانوونی دووەم کرا بە دەستپێکی ساڵ.

بە زمانەکانی تر

• کوردی: ئازار، مارت، مارس، ئادار
• ئینگلیزی: March
• فارسی: مارس
• عەرەبی: مارس
• ئوردو: مارچ
• فەڕەنسی: Mars

بۆنە و یادەکان

• ڕۆژی سێی ئازار: ڕۆژیی جیهانیی ژیانی کێوی، ڕۆژیی جیهانیی بیستن
• ڕۆژی پێنجی ئازار: ڕۆژی دەستپێکی ڕاپەڕینی کوردستان
• ڕۆژی حەوتی ئازار: ڕۆژی ئازادکردنی شاری سلێمانی
• ڕۆژی هەشتی ئازار: ڕۆژیی جیهانیی ژن
• ڕۆژی دەی ئازار: ڕۆژی جلوبەرگی کوردی
• ڕۆژی ١١ـی ئازار: یادی ڕێککەوتننامەی ١١ـی ئازار، ڕۆژی ئازادکردنی شاری هەولێر
• ڕۆژی ١٤ـی ئازار: ڕۆژی پای π، ڕۆژی ئازادکردنی شاری دهۆک
• ڕۆژی ١٥ـی ئازار: ڕۆژیی جیهانیی خەوتن
• ڕۆژی ١٦ـی ئازار: ڕۆژی کیمیابارانکردنی شاری هەڵەبجەی شەهید
• ڕۆژی ٢٠ـی ئازار: ڕۆژیی جیهانیی دڵخۆشی
• ڕۆژی ٢١ـی ئازار: جەژنی نەورۆز، ڕۆژی جیهانیی کۆنیشانەی داون، ڕۆژیی جیهانیی لەناوبردنی جیاوازیی نەژادی، ڕۆژی جیهانیی شیعر، ڕۆژی جیهانیی دارستانەکان، ڕۆژی ڕزگارکردنی کەرکووک.
• ڕۆژی ٢٢ـی ئازار: ڕۆژی جیهانیی ئاو
• ڕۆژی ٢٣ـی ئازار: ڕۆژی جیهانیی کەشناسی
• ڕۆژی ٢٤ـی ئازار: ڕۆژی جیهانیی نەخۆشیی سیل

نیشانەکانی

• بەردی لەدایکبووانی ئەم مانگە زمڕودی شین‌باو و بەردەسوورەیە. هەروەها گوڵی لەدایکبووانی ئەم مانگە گوڵە نێرگزە.
• مانگەکە هەردوو بورجی نەهەنگ و کاوڕ لەخۆی دەگرێت.

سەرچاوەکان

1. "Astrology Calendar", yourzodiacsign. Signs in UT/GMT for 1950–2030.
2. "Homepage". 2 February 2018.
3. "Koledar prireditev v letu 2007 in druge informacije občine Dobrova–Polhov Gradec" [The Calendar of Events and Other Information of the Municipality of Dobrova–Polhov Gradec] (PDF) (in Slovenian). Municipality of Dobrova-Polhov Gradec. 2006. Archived from the original (PDF) on 2013-11-02.
4. "March Birth Flower : Flower Meaning".
5. "National Cerebral Palsy Awareness Month – UCP". ucp.org.
6. Aïcha Ben Abed, Tunisian Mosaics: Treasures from Roman Africa (Getty Publications, 2006), p. 113.
7. H.H. Scullard, Festivals and Ceremonies of the Roman Republic (Cornell University Press, 1981), p. 84; Gary Forsythe, Time in Roman Religion: One Thousand Years of Religious History (Routledge, 2012), p. 14 (on the uncertainty of when the change occurred).
8. Mary Beard, John North, and Simon Price, Religions of Rome (Cambridge University Press, 1998), pp. 47–48 and 53.
9. Michael Lipka, Roman Gods: A Conceptual Approach (Brill, 2009), p. 37. The views of Georg Wissowa on the festivals of Mars framing the military campaigning season are summarized by C. Bennett Pascal, "October Horse," Harvard Studies in Classical Philology 85 (1981), p. 264, with bibliography.
10. Scullard, Festivals and Ceremonies of the Roman Republic, p. 85ff.
11. The Earth passed the junction of the signs at 03:49 UT/GMT March 20, 2020, and will pass it again at 09:37 UT/GMT March 20, 2021.