ناوه‌ڕۆك
ناساندن
جەمپ سێرڤەر یان ڕاژەی بازدان (بە ئینگلیزی: Jump Server) سێرڤەری بازدان، هۆستی بازدان یان سندوقی بازدان بریتییە لە سیستەمێک لەسەر تۆڕێک کە بەکاردێت بۆ دەستگەیشتن و بەڕێوەبردنی ئامێرەکان لە ناوچەیەکی ئاسایشی جیاوازدا. سێرڤەری بازدان ئامێرێکی هاردوێرە و چاودێریکراوە، دوو ناوچەی ئاسایشی نایەکسان دەگرێتەوە و ئامرازێکی کۆنترۆڵکراو بۆ دەستگەیشتن لە نێوانیاندا دابین دەکات. باوترین نموونە بەڕێوەبردنی هۆستێکە لە DMZ لە تۆڕە متمانەپێکراوەکان یان کۆمپیوتەرەکانەوە. جەمپ سێرڤەر هەڵدەستێت بە ڕێکخستنی پەیوەندی لە نێوان هۆستی نێو نێتۆرک و هۆستی دەرەوە کاتێک پێویستە بە شێوەیەکی ڕیمۆت کاری تێدا بکرێت یان پەیوەندی دروست بکرێت.
سێرڤەری بازدان بەکاردەهێنرێت بۆ ئەوەی بە شێوەیەکی سەلامەت دیوارە ئاگرینەکان تێپەڕێنرێت و ڕێگە بدرێت بە گەشتکردن لە نێوان تۆڕەکاندا بۆ ئامێرە دوورەکان. هەرچەند لە ئەمڕۆدا بە شێوەیەکی بەرفراوان بەکارناهێنرێت، بەڵام سێرڤەرەکانی بازدان هێشتا بەرنامەی پراکتیکی بۆ ئەو بازرگانیانە دابین دەکەن کە دەیانەوێت دەستڕاگەیشتن بە تۆڕی دوور بە کڕیاران و کارمەندان دابین بکەن چونکە ڕێگە بە یەکگرتن و کارلێکی خێرا دەدات. چونکە شوێنی گیراوەتەوە بە تەکنەلۆژیای نوێتر و پێشکەوتووتری ئاسایشی ئەلیکترۆنی، وەکو تونێلکردن بە SSH و چارەسەرەکانی بەڕێوەبردنی دەستگەیشتن بەپێی پریڤلیج، ئەمانە بەناوبانگی سێرڤەرە بازدانەکانیان کەمکردووەتەوە. هێشتا سێرڤەرەکانی بازدان دەتوانن لەو ڕێکخراوانەدا بەنرخ بن کە سەرچاوەیان نییە بۆ بەرزکردنەوەی ژێرخانی ئایتی خۆیان.
سێرڤەری بازدان چی دەکات؟
سێرڤەری بازدان ئامێرێکی ناوەندە کە بەرپرسیارە لە گواستنەوەی ترافیک لە ڕێگەی دیواری ئاگرەوە بە بەکارهێنانی کەناڵێکی پارێزراوی سەرپەرشتیکراو. بە دروستکردنی بەربەستێک لە نێوان تۆڕەکاندا، سێرڤەرەکانی بازدان چینێکی زیادەی ئاسایش دروست دەکەن لە دژی کەسانی دەرەکی کە دەیانەوێت بە شێوەیەکی زیانبەخش دەستیان بە زانیارییە هەستیارەکانی نێتۆرکەکە بگات. تەنها ئەوانەی کە بڕوانامەی دروست و یوزەرنەیم و پاسۆردی تایبەتیان هەیە دەتوانن بچنە ناو سێرڤەری بازدان و مۆڵەت وەربگرن بۆ چوونە ناوچەیەکی ئاسایشی جیاواز. هەروەها بەڕێوەبەران دەتوانن سێرڤەری بازدان بەکاربهێنن بۆ وردبینیکردنی هاتووچۆ و چالاکیی بەکارهێنەر بۆ چاودێریکردنی کاتی ڕاستەقینە.
ئەم پەیوەندییە دەتوانێت بە پێچەوانەشەوە هەبێت. سێرڤەرەکانی کۆمپیوتەری تۆڕی مەجازی، یان سێرڤەرەکانی بازدانی VNC، پشتگیری لە هاوبەشکردنی شاشەی نێوان پلاتفۆرمەکان دەکەن، ڕێگە بە ئەکاونتێکی ڕێگەپێدراو دەدەن لە دوورەوە بە کۆنتڕۆڵی ماوس و کیبۆردەکەی خۆیان بگەنە ئامێرێک.
کێ سێرڤەری بازدان بەکاردەهێنێت؟
سێرڤەرەکانی بازدان بە مەبەستی بەڕێوەبردنی چەندین پەیوەندی کرێدەر-سێرڤەر لە یەک کاتدا دروست کراون و دەتوانن لە نێتۆرکێکی قەرەباڵغدا چەندین پەیوەندی تاک بۆ تاک دروست بکەن و بەڕێوە ببەن. بزنسە گەورە و بچووکەکان دەتوانن کۆنترۆڵ و بینین لەسەر سێرڤەر و دۆمەینی ناوخۆیی بەرز بکەنەوە، و ناوچە ئاسایشییەکان چینبەندی بکەن بۆ ڕێگریکردن لە پێشێلکارییەکان.
چۆن سێرڤەرەکانی بازدان کاردەکەن؟
لە ژینگەیەکی ئاسایی ئۆفیسدا، کارمەندان ئاستی جیاوازی دەستڕاگەیشتن بە ئیمتیازاتیان هەیە کە دیاری دەکات کە دەتوانن چی بکەن لەناو تۆڕی تایبەتی ڕێکخراوێکدا. بۆ نموونە زۆربەی کارمەندان دەستڕاگەیشتنێکی بنەڕەتییان دەبێت بەو پلاتفۆرمانەی کە تەنها توانای تەواوکردنی ئەرکەکانی کارکردنیان هەیە، لەکاتێکدا بەڕێوەبەران و کارمەندانی ئاستی باڵا دەستڕاگەیشتنێکی گشتگیرتریان پێدەدرێت بۆ ڕێکخستنی ڕێکخستنەکان و بەڕێوەبردنی تایبەتمەندییەکان بۆ چاودێریکردنی ئەوەی کێ سێرڤەر و تۆڕە ناوخۆییەکانیان بەکاردەهێنێت. بەڵام پێش ئەوەی هەر کارمەندێک یان بەڕێوەبەرێک بتوانێت دەست بە کار بکات، تۆڕی سەرەکی دەبێت دڵنیابێت لەوەی کە تەنها بەکارهێنەرانی ڕەسەنایەتی دەچنە ناوەوە. بەگشتی، لانیکەم یەک دیواری ئاگر وەک ڕێوشوێنێکی ئاسایشی بنەڕەتی دادەنرێت، سێرڤەرێکی بازدانیش لە نێوان ئەو و ئینتەرنێت دادەنرێت. سێرڤەری بازدان داوای بڕوانامە و یوزەرنەیم و پاسۆرد لە بەکارهێنەران و بەڕێوەبەران دەکات؛ کاتێک پەسەند دەکرێت، ڕێگەیان پێدەدرێت بچنە ناو تۆڕ و سێرڤەرە تایبەتەکانی ڕێکخراوەکەیان. بە پشتبەستن بەو شێوەیەی کە بەڕێوەبەرەکە ڕاژەکاری بازدانی ڕێکخستووە، بەکارهێنەران لە ڕێگەی پرۆتۆکۆڵی SSH و تونێلکردنەوە (بە شێوەیەکی گشتی بۆ سیستەمی کارپێکردنی یونیکس بەکاردێت) یان لە ڕێگەی پرۆتۆکۆڵی ڕیمۆت دێسکتۆپ (تەنها بۆ ئامێرەکانی ویندۆز) کارەکانیان دەکەن.
بەڵام کاری سێرڤەری بازدان ئەوە نییە کە ڕێگە بە کۆمەڵێک لە بەکارهێنەر بدات و ڕێگە بە کۆمەڵێک نەدات، بەڵکوو بەهۆی سیستمێک کە لە خۆیدا جێگیر کراوە، ئەو کەسانەی کە ڕێگەپێدراون دیاری کراون.
