شەماڵ موفتی

له‌لایه‌ن: - محەمەد ڕزگار - به‌روار: 2021-05-14-10:05:00 - کۆدی بابەت: 5327
شەماڵ موفتی

ناوه‌ڕۆك

موفتییەكەی كوردستان

ناوی تەواوی شەماڵ عەبدولرەحمان موفتی
لەدایكبوون 1955
كۆچی دوایی 19/2/2016
هۆكاری كۆچی دوایی شێرپەنجە
پیشە مامۆستا، بانگخواز، ژینگەپارێز
دامەزرێنەر كۆمەڵەی كوردستانێكی سەوز
هۆكاری ناسراوبوون كاری خێرخوازی و بەرنامەی میحراب

مامۆستا شەماڵ موفتی لە ساڵی 1955 لە شاری بەغدا لە بنەماڵەیەكی ئایینپەروەر لەدایكبووە و لەوێ دەستی بە خوێندنی سەرەتایی كردووە. لە ساڵی 1972 بەشی (B.C) كۆلێژی بەغدای ئەمریكی ته‌واوكردووه‌ و هەروەها ساڵی 1977 بەشی زانستی گڵی لە كۆلێژی كشتوكاڵی زانكۆی سلێمانی تەواوكردووە و چەند ساڵێك مامۆستا بووە.

مامۆستا شەماڵ موفتی له‌ هه‌شتاكانی‌ سه‌ده‌ی‌ رابردووه‌وه‌ ده‌ستیكردووه‌ به‌ نوسینی‌ بابه‌تی‌ زانستی‌ و له‌ گۆڤاره‌كانی‌ (علوم) و (نەورۆز عێراق) دا بڵاوی كردوونەتەوە، بەتایبەتی ئەو بابەتانەی خەڵاتی (نۆبڵ) یان لەسەر وەرگیراوە، لە زمانی ئینگلیزییەوە كردوونیەتی بە عەرەبی.

مامۆستا شەماڵ وێڕای‌ خۆته‌رخانكردن بۆ كاری‌ بانگخوازی‌ و زانستی‌، به‌شێكی‌ گه‌وره‌ی‌ ژیانی‌ بۆ خزمه‌تی‌ ژینگه‌و هۆشیاری‌ ژینگه‌پارێزی‌ ته‌رخانكردووه‌و له‌و چوارچێوه‌یه‌شدا له‌پاش راپه‌ڕینی‌ ساڵی‌ 1991 له‌گه‌ڵ چه‌ند كه‌سێك كۆمه‌ڵه‌ی‌ كوردستانێكی‌ سه‌وزی‌ دامه‌زراند و دواتر ساڵی‌ 2003 و دوای‌ ڕوخانی‌ به‌عس بووه‌ته‌ جێگری‌ وه‌زیری‌ ژینگه‌ی‌ عێراق.

موفتی له‌رێگه‌ی‌ به‌رنامه‌ی‌ میحرابی ته‌له‌فزیۆنی‌ یه‌كگرتوو كه‌ناڵی‌ سلێمانی‌ یه‌وه‌ زیاتر ناسرا، كاتێك په‌یڤ و ئامۆژگارییه‌ جوانه‌كانی‌ دڵی‌ به‌شێكی‌ زۆر له‌خه‌ڵكی‌ بۆ لای‌ خۆی‌ كێشكردو وته‌كانی‌ كاریگه‌ری‌ گه‌وره‌یان له‌سه‌ر دڵ و ده‌رونی‌ خه‌ڵك به‌جێهێشت.

ئەو كه‌ هێمنیه‌كه‌ی‌ جوانیه‌كی‌ زیاتری‌ به‌ گوفتارو وته‌ كه‌مه‌ندێشه‌كانی‌ دابوو، هه‌میشه‌ پاڵپشت به‌به‌ڵگه‌ی‌ زانستی‌ قسه‌ی ده‌كرد و هه‌وڵیده‌دا له‌و رێگه‌یه‌وه‌ په‌یامه‌ ئاینی‌ و زانستییه‌كه‌ی‌ زیاتر بچێته‌ دڵی‌ خه‌ڵكه‌وه‌ تا كاریگه‌ری‌ له‌سه‌ر ره‌فتار و گوفتاریان به‌جێبهێڵێت.

په‌روه‌رده‌كردنی‌ تاك كرۆكی‌ په‌یامه‌ ئایینی‌ و په‌روه‌رده‌یی و زانستیه‌كانی‌ مامۆستا شه‌ماڵ موفتی‌ بوو، چونكه‌ پێی وابوو تاكه‌كانی‌ كۆمه‌ڵگا به‌ ئاكارو ره‌فتاری‌ جوان په‌روه‌رده‌ بكرێن ده‌توانرێت كۆمه‌ڵگه‌یه‌كی‌ ته‌ندروست بنیات بنرێت كه‌ خزمه‌تی‌ گه‌وره‌ به‌ مرۆڤایه‌تی‌ بكات.

ناوی تەواو و زانیاری

ناوی خۆی (شەماڵ عەبدولرەحمان موفتی) یە، لەنەوەی (موفتی چاومار)ـە لەساڵی (1955) لەشاری بەغدا لەبنەماڵەیەكی خانەدان و ئایین پەروەر لەدایك بووەو سەرەتای قۆناغی خوێندنی دەست پێكردووە.

(م. شەماڵ موفتی) دەرچووی (B.C) كۆلێژی بەغدای ئەمریكییە لەساڵی (1972)، هەروەها دەرچووی كۆلێژی كشتوكاڵ – بەشی زانستی گڵ)ـی زانكۆی سلێمانی بووە لەساڵی (1977).

مامۆستا بۆ ماوەی (9) ساڵ لە فێرگەی ناوەندی و ئامادەییەكانی شاری سلێمانی سەرگەرمی وتنەوەی ئینگلیزی بووە، لەمانە (ناوەندی كاوەی كوڕان و بناری كچان و نەخۆشەوانی كچان و كوڕان).

لەساڵانی هەشتاكانی سەدەی رابردوو چەندەها بابەتی زانستی لەگۆڤاری (علوم) و (نەورۆز عێراق) دا بڵاوكردۆتەوە، بەتایبەتی ئەو بابەتانەی خەڵاتی (نۆبڵ) یان لەسەر وەرگیراوە، لەزمانی ئینگلیزیەوە كردوویەتی بەعەرەبی.

مامۆستا شەماڵ لەساڵی (1988) وویستوویەتی كۆمەڵگەیەكی ژینگە پارێزی لەعێراق دامەزرێنێ، بەڵام ڕێگەی پێنەدرا، پاشان دوای راپەرینەكەی ساڵی (1991) لەگەڵ چەند كەسێكی دڵسۆزدا (كۆمەڵەی كوردستانێكی سەوز)ـی دامەزراندووە.

دوای تووشبوونی بە نەخۆشی شێرپەنجە رۆژی‌ هه‌ینی‌ 19 ی‌ شوبات/2 2016 بۆ دواجار كۆچی دوایی كرد.

كارەكان

  • ڕاوێژكاری وەزارەتی ژینگەی كوردستان 2007 - 2011
  • بەڕێوبەری گشتی و بڕیاردەری لیژنەی ڕاوێژكاری وەزارەتی ژینگە لە 2004 بۆ 2007
  • لیژنەی ئامادەكردنی هەیكەلی وەزارەت
  • سەرۆكی لیژنەی هەمواركردنەوەی یاسای ژینگە كە لە ساڵی 2006 تەواوبوو.
  • سەرۆكی لیژنەی هەمواركردنەوەی یاسای تیشكدان
  • سەرۆكی لیژنەی هەمواركردنەوەی سنوورە ژینگەییەكان
  • سەرۆكی لیژنەی مافەكانی مرۆڤ لە وەزارەت
  • پێشكەشكردنی بابەتی هەفتانە بۆ كارمەندان بۆ بەرزكردنەوەی ئاستی هۆشیارییان بە درێژایی ساڵ.
  • دانانی مەنهەجێك بۆ خوێندنی ژینگە لە خوێندنی ناوەندی.
  • كردنەوەی خولی هۆشیاركردنەوەی ژینگەیی لە شارەكانی كوردستان

ساڵی 2012 خانەنشین بوو.

وتەكانی

م.شەماڵ موفتی دەڵێت : من ئاوا لە ئیمان تێگەیشتووم (نورێکی خواییە دێتە دڵەوە) و دەبێ دەرکەوێ لە:

1- ڕووخساردا: پاکی لەش, پاکی و ڕێکوپێکی جلوبەرگ (نە ژیرەکان لۆمەت بکەن لەسەری و نە جاھیلەکان توانجت لێ بگرن لە سەری).
2- فیکر دا: خاوەن ئەقڵ و بۆچون و خوێندنەوەی حەکیمانە بۆ کەسەکان و ڕووداوەکان.
3- ڕەوشت و ھەڵسوکەوت دا: بەھاکانی ئاسمان بەرجەستە بکرێ وەک (راستگۆیی, خۆنەویستی, ھاوکاری, مەردایەتی, ئارامی).
4- سۆز دا : خۆشەویستی بۆ کەسانی شیاو و بوغزاندنی کرداری ناشرین و خراپ.
5- رۆح دا: لە ئەنجامی خواپەرستیدا رۆحێکی بەھێز و یەقینێک پەیدا دەبێت سێ بەرھەمی لێ دەبێتەوە وەک خەڵاتێکی خوایی:
(رێزی خەڵک، تێگەیشتنی تایبەت، بینین بە چاوی دڵ).

********

لە مردن مەترسن گەر نورەکەت
پێبێت بەجۆرێک پێشوازیت لێ دەکرێ
شەرمەزارت دەکەن
 
********
خزمێکم ھەبو - ئێستا نەماوە - مەشروب خۆر بو نوێژی نەدەکرد بەڵام، حەڵال خۆر, دەستپاک, زۆر سەرکەوتوو لە کار و پۆست و وەزیفەیدا، حەزی بە تێگەیشتن بوو لە دین، خێری ئەکرد و یارمەتی ھەژارانی ئەدا و چاکەی دەکرد بە شایەتی خۆم، لەناو کۆمەڵگا زۆر بەڕێز بوو و ڕاوێژی پێ دەکرا.
 
جومعان ئەھاتە ھەیوانی ماڵەکەی تا وتاری ھەینی ببیستێ، جارێكیان وتاربێژەکە ھاواری ئەکرد و ئەیوت: مەشروب خۆرەکان بێ ئەخلاقن.
پاش نوێژ پێی ووتم: شەماڵ گیان: ٤٠ ساڵە تۆ من ئەناسیت، ئایا من بێ ئەخلاقم؟
ئەم وشەیە وای لەو پیاوەکرد تا مرد حەزی بە گوێگرتن نەبوو لە بابەتی ئیسلامیی، ئایا کێ بوو بە سەبەب؟
مەرجەکانی قورئان بۆ بانگەشەی خەڵک بۆ ئیسلام بە حیکمەت دەست پێ ئەکا، کە بەھەمو پێوەرەکانی حیکمەت جنێودان بەتاڵە لە حیکمەت.
ئەبێ ئوسلوبی زبر و جوێندان دەرگای ڕەحمەتی بە ڕووی چەندھا داڵانی ئاوھا داخستبێ لە ڕێی خوادا, کە ڕێی لێبوردن و لێخۆشبونە، کارەساتەکە لەوەدایە کە بەناوی خواوە ئەکرێ!
 
********
مرۆڤ ئەتوانێ بەرامبەر قسەکانت گومان بەرێ، بەڵام بەرانبەر کردەوە باشەکانت ناتوانن هیچ بڵێن
 


سەرچاوەکان



1144 بینین